هوشمندسازی به منظور ایجاد شفافیت اقتصادی در جامعه
شفافیت در فعالیت های اقتصادی آثار بسیار مهمی از جمله هوشمندسازی نظام مالیاتی، جلوگیری از فرار مالیاتی، حذف تشخیص مالیات علی الراس، پرداخت مالیات منطبق بادرآمد و با رویکرد برابر و همچنین تکریم مودیان مالیاتی و افزایش رضایت آن ها را به دنبال دارد. با عنایت به اهمیت این موضوع، سیاست گذاران این عرصه با تاکید بر ضرورت مالیات ستانی مبتنی بر اطلاعات شفاف و قابل استناد و بهره گیری از ابزارهای ثبت معاملات و سامانه های اطلاعاتی، به دنبال جلوگیری از فرار مالیاتی و رفتار منصفانه با حذف تبعیض و تشخیص مالیات فعالان اقتصادی برمبنای اطلاعات موثق و قابل اعتماد مالی بوده اند.
در همین راستا در مهرماه سال 1398 مجلس شورای اسلامی با هدف ایجاد تحول بنیادین در نظام مالیاتی کشور در جهت نهادینه کردن عدالت و شفافیت اقتصادی، کاهش فرارهای مالیاتی و تامین منابع اطلاعاتی قابل استناد برای نظام مالیاتی کشور به منظور محاسبه مالیات منصفانه و مبتنی بر رویدادهای مالی واقعی، قانونی را تحت عنوان قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان تصویب و به دولت ابلاغ کرد.
انواع صورتحساب های الکترونیکی در سامانه مودیان
کلیه ی اشخاص مشمول قانون سامانه مودیان مکلف به عضویت و ثبت نام در این سامانه بوده و بایستی نسبت به صدور صورتحساب الکترونیکی برای فروش کالا و خدمات خود اقدام نمایند و ماخذ محاسبه ی مالیات و عوارض فروش کالا و خدمات، در مورد مودیان عضو سامانه مودیان، ارزش فروش مندرج در صورتحساب های الکترونیکی است. به همین منظور سازمان امور مالیاتی کشور در راستای آگاهی بخشی به مودیان در خصوص اجرای صحیح سامانه مودیان انواع صورت حساب های الکترونیکی مورد پذیرش در این سامانه را بدین شرح تعریف کرده:
صورتحساب های الکترونیکی نوع اول: در این نوع صورتحساب اطلاعات کامل خریدار و فروشنده ثبت می گردد. این اطلاعات شامل : نوع فروش، نوع خریدار، تاریخ و زمان صدور صورتحساب، اطلاعات هویتی خریدار و فروشنده، مشخصات کالا یا خدمت می باشد. در رابطه ی با این صورت حساب ها لازم به توضیح است که چون در این نوع صورتحساب اطلاعات هویتی خریدار درج می گردد، این صورتحساب پس از تایید توسط خریدار به عنوان اعتبار مالیاتی وی محسوب خواهد شد.
صورتحساب الکترونیکی نوع دوم: در این نوع صورتحساب اطلاعات فروشنده به صورت کامل درج می گردد ولی اطلاعات خریدار درج نخواهد شد، لذا چون این نوع صورت حساب فاقد اطلاعات هویتی خریدار است به عنوان اعتبار مالیاتی قابل محاسبه نخواهد بود.
صورتحساب الکترونیکی نوع سوم: این صورتحساب در واقع همان رسید پرداخت وجه دستگاه پوز می باشد و در این نوع صورتحساب تنها مبلغ پرداختی، مشخصات پذیرنده، شماره پیگیری، تاریخ و زمان پرداخت و حداقل مشخصات فروشنده وجود دارد و این نوع صورتحساب هم مانند صورتحساب های الکترونیک نوع دوم به عنوان اعتبار مالیاتی لحاظ نخواهند شد.
صورتحساب غیر الکترونیکی: این نوع صورتحساب تنها برای اشخاصی قابل استفاده است که به موجب قانون امکان صدور چنین صورتحسابی برای آنان امکان پذیر باشد و اطلاعات مندرج در این نوع صورتحساب ها بایستی مانند صورتحساب های الکترونیکی باید و تنها تفاوت میان این صورتحساب ها و صورت حساب های الکترونیکی شماره منحصر به فرد مالیاتی است.
در همین ارتباط مرکز تنظیم مقررات نظام پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان در بخشنامه ای پیرامون اجرای این سامانه اعلام داشت: صرفا صورتحساب های الکترونیکی که مطابق مشخصات و اقلام اطلاعاتی تعیین شده و اعلام شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور در سامانه مودیان ثبت شود، مورد تایید می باشد. لذا مودیان مشمول اجرای این قانون بایستی از نحوه ی صدور و ثبت صورتحساب های الکترونیکی در سامانه مودیان آگاهی لازم را داشته باشند.
