تعریف و کارکرد پایانه فروشگاهی
به موجب قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، مشمولین این قانون علاوه بر عضویت در سامانه مودیان، موظفند برای فروش کلیه کالا و خدمات خود صورتحساب الکترونیکی صادر نمایند و اطلاعات این صورتحساب ها را در مقاطع زمانی معین برای سازمان امور مالیاتی کشور ارسال کنند. صورتحساب الکترونیکی، صورتحسابی است که دارای شماره منحصر به فرد مالیاتی می باشد و اقلام اطلاعاتی آن مناسب با نوع کسب و کار توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می شود.
براساس تعریف، پایانه های فروشگاهی شامل هرگونه نرم افزار و سخت افزاری می شود که امکان اتصال به شبکه های الکترونیکی پرداخت رسمی کشور و سامانه مودیان را داشته باشد و از قابلیت صدور صورتحساب الکترونیکی منطبق با استانداردهای سازمان امور مالیاتی برخوردار باشد. لذا مودیان می توانند با توجه به ظرفیت ها و نوع کسب و کار خود نسبت به انتخاب و تامین هریک از انواع پایانه های فروشگاهی اقدام نمایند.
چه کسانی باید از پایانه های فروشگاهی استفاده کنند؟
قبل از پرداختن به این موضوع لازم به توضیح است که کلیه ی صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی و حتی عرضه کنندگان کالاها و خدمات معاف از ارزش افزوده، همچنین فعالان اقتصادی مستقر در مناطق آزاد تجاری – صنعتی و مناطق ویژه ی اقتصادی هم مکلف به عضویت و ثبت معاملات خود در سامانه مودیان هستند. به عبارتی کلیه ی فعالان اقتصادی باید براساس فراخوان های سازمان امور مالیاتی در سامانه مودیان عضو شوند و نسبت به انجام تکالیف قانونی خود اقدام نمایند.
در ماده (2) قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان به بیان این موضوع پرداخته شده که خرده فروشی ها و واحدهای صنفی که مستقیما با مصرف کننده نهایی در ارتباط هستند، علاوه بر عضویت در سامانه مودیان، موظف به استفاده از پایانه های فروشگاهی هم می باشند. استفاده از پایانه های فروشگاهی برای مودیانی که مستقیما با مصرف کننده نهایی ارتباط ندارند الزامی نخواهد بود.
اشخاص حقیقی هم مشمول اجرای مقررات سامانه مودیان هستند
براساس قانون تسهیل سامانه مودیان که در نشست علنی روز دوشنبه 26 تیرماه سال جاری به تصویب نمایندگان مجلس رسید، الزام مودیان به صدور صورتحساب الکترونیکی موضوع قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان به ترتیب زیر انجام خواهد شد:
کلیه ی شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، شرکت های دولتی و سایر دستگاه های اجرایی و اشخاص حقوقی به استثناء اشخاص حقوقی موضوع ماده (16) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1400، از ابتدای مهرماه سال جاری ملزم به صدور صورتحساب الکترونیکی در سامانه مودیان هستند و کلیه ی اشخاص باقی مانده از ابتدای دی ماه 1402 باید مقررات سامانه مودیان را رعایت نماید. لذا با توجه به قانون تسهیل سامانه مودیان، اشخاص حقیقی از ابتدای دی ماه باید به عضویت سامانه مودیان درآیند.
آیا اشخاص حقیقی می توانند از ابتدای دی ماه تکالیف سامانه مودیان را انجام دهند؟
در رابطه با عملیاتی شدن سامانه مودیان باید گفت که این سامانه به تازگی در کشور راه اندازی شده و همچنان دارای نواقصی است که با به روز رسانی های انجام شده این سامانه به مرور کامل تر خواهد شد و در حال حاضر سازمان امور مالیاتی کشور و مودیان مالیاتی در یک دوره ی گذار قرار گرفته اند. چراکه با اجرای کامل سامانه مودیان، دیگر لازم به انجام تکالیفی مانند ارسال صورت معاملات فصلی موضوع ماده 169 قانون مالیات های مستقیم و ارسال اظهارنامه ارزش افزوده نیست و سامانه مودیان مبنای محاسبات مالیاتی خواهد بود.
اما در حال حاضر مودیان و حتی ماموران سازمان امور مالیاتی کشور اطلاعات درست و کاملی در رابطه با سامانه مودیان ندارند و با ساز کارهای اجرایی آن آشنا نیستند. با این شرایط مشخص نیست که آیا کسبه و اصناف قادر به انجام تکالیف سامانه مودیان باشند یا خیر؟ چراکه سازمان امور مالیاتی کشور تاکنون تنها در قالب اطلاع رسانی های مختصر آموزش هایی را به مودیان را داده و تاکنون آموزش جامع و کاملی از سوی سازمان امور مالیاتی برای عموم مودیان منتشر نشده تا با تکیه بر آن بتوان قانون را به درستی اجرا کرد. حال با توجه به این که اشخاص حقیقی هم باید از ابتدای دی ماه عضو سامانه مودیان شوند باید دید که روند اجرایی این سامانه در روزهای آینده به چه صورتی پیش خواهد رفت.
