مشاغل سخت و زیان آور از نظر قانون تامین اجتماعی
براساس تبصره 2 ماده 76 قانون تامین اجتماعی، مشاغل سخت و زیان آور بدین صورت تعریف می شوند: اگرعوامل مرتبط با محیط کار مانند عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی به صورت غیراستاندارد باشد و فرد در اثر اشتغال تنشی بالاتر از ظرفیت های طبیعی خود را متحمل گردد که در نتیجه ی آن بیماری و عوارضی برای فرد ایجاد شود، آن شغل جزء مشاغل سخت و زیان آور تلقی می شود.
براساس این تعریف، مشاغل سخت و زیان آور وابسته به عوامل مربوط به محیط کار هستند بدین معنی که آیا این عوامل از حالت استاندارد خارج هستند یا خیر؟ همچنین فشارهای جسمی و روانی بر روی فرد باید به گونه ای باشد که این فشار خارج از حد طبیعی بوده باشد و منجر به بیماری فرد شاغل شود، داشتن این دو شرط است که باعث می شود آن شغل جزء مشاغل سخت و زیان آور طبقه بندی شود. حال ممکن است که بتوان با ایجاد تمهیداتی این عوامل را حذف کرد یا کاهش داد اما انجام چنین اقداماتی در تغییر ماهیت شغل تاثیری ندارد و همچنان آن شغل جزء مشاغل سخت و زیان آور خواهد بود.
مشاغل سخت و زیان آور چه مزایایی دارند؟
مشاغل سخت و زیان آور به این علت که فشار زیادی را بر فرد شاغل وارد می کند همواره دارای مزایایی نسبت به مشاغل عادی می باشد تا با این مزایا بخشی از فشارهای وارده بر افراد جبران شود از جمله ی این مزایا که می توان به آن ها اشاره کرد ساعت کاری کمتر نسبت به مشاغل عادی می باشد. براساس قانون، ساعت کار کارگران در مشاغل سخت و زیان آور حداکثر 6 ساعت در روز و 36 ساعت در هفته می باشد که نسبت به ساعت کاری مشاغل عادی کمتر می باشد.
دیگر مزیتی که این قبیل مشاغل دارند این است که مرخصی سالانه در این نوع کارها 5 هفته می باشد. همچنین سابقه کاری به منظور بازنشستگی در این قبیل کارها بدین صورت می باشد که فرد با داشتن 20 سال سابقه ی کار متوالی یا 25 سال سابقه به صورت متناوب می تواند بازنشسته شود و این قبیل مشاغل مشمول رعایت شرایط سنی نیستند. ضمنا لازم به توضیح است که هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در این کارها، معادل یک و نیم سال، خواهد بود.
درخواست کار در مشاغل سخت و زیان آور در کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور استانی
براساس قانون جدید اگر شخصی درخواست این را دارد که در مشاغل سخت و زیان آور مشغول به فعالیت می باشد، بایستی درخواست خود را برای کمیته بدوی مشاغل سخت و زیان آور استانی، ارسال کند تا درخواست وی مورد بررسی قرار گرفته و پس از اظهارنظر کارشناسان وضعیت شغلی شخص مشخص خواهد شد. اگر نظر کارشناسان این بود که شغل فرد جزء مشاغل سخت و زیان آور است درخواست فرد تایید می شود در غیر این صورت درخواست فرد رد خواهد شد. لازم به توضیح است که این رای قابل اعتراض بوده و اعتراض افراد در کمیته تجدیدنظر مشاغل سخت و زیان آور استانی و سپس، شورای عالی حفاظت فنی قابل پیگیری می باشد.
