مالیات بر سود سپرده های بانکی ، قانونی که به مرحله اجرا نرسید
یکی از موضوعات چالش برانگیز ، طرح مالیات بر سود سپرده های بانکی اشخاص حقوقی بود که در قانون بودجه سنواتی سال 1401 مطرح شده بود، اما در عمل این قانون به مرحله اجرا نرسید و همچنان طبق روال سنوات قبل، از معافیت مالیاتی برخوردار شد . در مورد این طرح نظرات متفاوتی وجود دارد ، برخی ها بر این عقیده هستند که اجرای این طرح می تواند سبب خروج پول از بانک ها باشد و در بازار منجر به ایجاد نوساناتی شود لذا به این علت ، تاکنون زمینه های اجرای این طرح فراهم نشده است .
کاهش اتکای دولت به درآمدهای نفتی در دستور کار است
جعفر مهدیزاده مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی، اظهار داشت : تاکید ما همیشه این بوده که دولت باید اتکای خود به درآمدهای نفتی را کاهش داده و بودجه ی مورد نیاز خود را از طریق درآمدهای مالیاتی جبران نماید تا به درآمدهای ناپایدار مانند درآمدهای نفتی ، وابسته نباشد . لذا یکی از طرح های تاثیر گذار در این خصوص همین طرح مالیات بر سود سپرده های بانکی اشخاص حقوقی است که سابقه ی اجرایی در کشورهای دیگر را هم دارد ، به طوری که در واقع، 67 کشور این طرح را اجرایی کرده اند و به همین علت اخذ مالیات از سپرده های بانکی در دستور کار دولت قرار گرفت . مهدی زاده در ادامه بیان کرد : اجرای این طرح مزایایی هم برای دولت دارد و می تواند سبب افزایش درآمدهای دولت، تحقق عدالت مالیاتی و جهت دهی سرمایه های شرکت ها به سمت سرمایه گذاری های مولد گردد .
چالش های پیش روی طرح مالیات بر سپرده های بانکی
مهدی زاده اشاره ای هم به چالش های موجود در اجرای طرح مالیات بر سپرده های بانکی کرد و گفت : یکی از موانع اجرای این طرح ، منفی بودن نرخ سود حقیقی می باشد که منجر به کاهش انگیزه ی سرمایه گذار خواهد شد و می تواند به عنوان یک مالیات مضاعف محسوب شود و از طرفی جایگزین هایی مانند صندوق های درآمد ثابت باعث می شود که سپرده های اشخاص از بانک ها به این صندوق ها منتقل شود و اهداف مورد نظر دولت در اجرای این طرح عملی نشود .
یکی دیگر از مشکلات اجرای این طرح، رقابت بانک ها با هم برای پرداخت سود بیشتر، جهت جذب سپرده های بیشتر است، به همین علت ممکن است اجرای این طرح باعث شود تا به جای دریافت مالیات از سپرده های بانکی، از تسهیلات گیرندگان بانکی یا خود بانک ها مالیات اخذ گردد، که این خلاف سیاست گذاری هاست و ممکن است منجر به ایجاد نوساناتی در سایر بازها مانند ارز و طلا و سکه شود .
در شرایط فعلی اجرای طرح مالیات بر سپرده های بانکی امکان پذیر نیست
مدیرکل اقتصادی بانک مرکزی، طرح مالیات بر سپرده های بانکی اشخاص حقوقی را ، متفاوت از پایه های مالیاتی مانند مالیات برخودروهای لوکس یا مالیات بر خانه های خالی دانست و بیان کرد : تا جایی که می شود باید از آثار منفی این طرح کم کرد چرا که در حال حاضر شرکت ها می توانند از بانک ها تسهیلات ارزان قیمت بگیرند و همین تسهیلات را در بانک ها به عنوان سپرده نگه دارند و سودهای کلان دریافت کنند که این مشکل باید حل شود . در حال حاضر شرکت ها راه های زیادی برای سرمایه گذاری دارند و وضع مالیات بر سپرده های بانکی نمی تواند باعث ایجاد انگیزه در سرمایه گذاری شود و ممکن است اجرای این طرح حتی منجر شود که به جای سرمایه گذاری در بخش تولید، سرمایه ها به سمت بازارهای غیر مولد رود . به همین علت در شرایط فعلی اجرای این طرح برای کشور مناسب نیست .