یکی از مواردی که باید هر حسابدار، مدیر مالی یا صاحب کسب و کار با آن آشنا باشد موضوع رسیدگی مالیاتی است و از وجوه تمایز حسابداران و مدیران مالی نحوه عملکرد آنها در رسیدگی های مالیاتی است که میزان و ارزش واقعی و عیار اصلی عملکرد و دانش مالیاتی آن ها را نشان می دهد.
البته منظور من از این رسیدگی مالیاتی، رسیدگی در حوزه مالیات عملکرد است و در مقاله دیگری در حوزه رسیدگی به مالیات ارزش افزوده مطالبی را عنوان خواهم کرد.
گام اول سربلندی در رسیدگی مالیاتی این است که در زمان مقرر باید اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات که از پیش در آن تشکیل پرونده انجام شده است ارسال شده باشد. این زمان مقرر قانونی در مورد اشخاص حقیقی حداکثر تا پایان خرداد ماه سال بعد و در مورد اشخاص حقوقی حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد می باشد. چه بسا اگر در این مهلت قانونی تعیین شده اظهارنامه مالیات عملکرد ارسال نشود دیگر فضایی برای دفاع از عملکرد مالیاتی خود را نداشته باشیم پس بدیهی ترین و اصلی ترین موضوع در سربلندی در رسیدگی های مالیاتی ارسال اظهارنامه مالیات عملکرد در زمان قانونی است
گام دوم لحاظ قرار دادن این نکته است که اسناد و مدارک حسابداری را به نحو احسن و با نظم و دقت بالا تنظیم و ضمایم عرف و قانونی آن را تنظیم و پیوست کرده باشید تا از آشفتگی و سردرگمی خود و مسئول رسیدگی مالیاتی جلوگیری کنید چرا که آشفتگی و بی نظمی در این امر و یا کاستی مدارک می تواند ضربات سهمگینی در طی مراحل رسیدگی مالیاتی شما وارد کند.
یک تجربه شخصی ام را در اینجا میخواهم با شما به اشتراک بگذارم که فکر می کنم یکی از دلایل اصلی موفقیت من در رسیدگی های مالیاتی بوده است و آن موضوع نظم و دقت در جمع آوری و تنظیم و تدوین مدارک و اسناد حسابداری و موارد قابل رسیدگی مالیاتی است. دقیقا به این نکته رسیده ام که هرقدر میزان نظم و دقت و سلیقه شما در جمع آوری مدارک و اسناد حسابداری بالاتر باشد و کار را زیباتر انجام دهید تاثیر شگرفی در نوع نگاه ممیز و رسیدگی کنندگان پرونده مالیاتی دارد و بسیار اثربخش و کلیدی است پس توصیه می کنم سلیقه و نظم را در دستور کار خود قرار دهید تا از این وجه تمایز ویژه به نفع خود و مجموعه تان استفاده کنید.
گام سوم هم که از اهمیت ویژه ای در رسیدگی مالیاتی برخوردار است موضوع صورت معاملات فصلی است که لازم است در طی سال اولا در زمان قانونی لازم این مهم را به انجام برسانید ثانیا دقت کنید که هرگونه اختلاف در گزارشات ارسالی شما در صورت معاملات فصلی یا گزارشات ارسال شده طرف مقابل معامله شما می تواند چالش های عظیمی را برای شما و مجموعه تان بوجود آورد که حتی در سرحد علی الراسی هم پیش خواهید رفت.
معمولا عرف بر این است که در زمان ارائه دعوتنامه ارائه اسناد و مدارک رسیدگی، گزارشات صورت معاملات فصلی که طرف مقابل برای شما در سامانه منظور کرده است توسط مسئول محترم رسیدگی پرونده مالیاتی به شما ارائه می شود و از شما درخواست می شود که روگرفت اسناد و مدارک هر تراکنش اطلاعاتی را از اسناد و مدارک حسابداری خود پیوست کنید و در مقابل ردیف هر تراکنش معاملاتی هم شماره سند حسابداری، شماره فاکتور یا قرارداد و تاریخ آن را قید کنید، این فرصت ارزشمند را غنیمت شمرید و به صورت دقیق و منظم این امر را انجام دهید و دقت کنید که هیچ گونه اختلافی، تاکید می کنم هیچ گونه اختلافی بین گزارشات طرف مقابل با صورتی که شما در سامانه اعلام کرده اید نباشد و اگر تراکنشی به اشتباه برای شما منظور شده است به سرعت با مجموعه گزارش کننده ارتباط بگیرید تا در جهت اصلاح آن در سامانه اقدام کنند.
این گام را به صورت اساسی جدی بگیرید و با وسواس خاصی نسبت به انجام آن اقدام کنید و پس از تکمیل شده ضمایم و اطلاعات، در کنار سایر مدارک رسیدگی به مسئول رسیدگی پرونده مالیات عملکرد خود در زمان تعیین شده تحویل دهید و چنانچه توضیحات خاصی هم دارد حتما علاوه بر مکتوبات به صورت شفاهی هم با مسئول رسیدگی پرونده خود در جریان بگذارید.
گام چهارم دفاتر قانونی شماست،تعبیر من از دفاتر پلمپ قانونی مانند پدر اسناد و مدارک شماست. هرچند که شاید از دید خیلی از حسابداران و مدیران مالی دفاتر قانونی از اهمیت کمی در رسیدگی مالیاتی برخوردار است و آن را به عنوان یک موضوع تشریفاتی می نگرند اما من تاکید می کنم که دقت لازم را در تحریر دفاتر و ثبت های لازم داشته باشید و براساس قوانین و آیین نامه های مربوطه دفاتر را تحریر و ارائه نمایید زیرا که کوچکترین اشتباه نادیده گرفته شده می تواند رسیدگی مالیاتی شما را دچار چالش کند.
گام پنجم تنظیم و جمع آوری مدارکی است که در حین ارائه دعوتنامه اسناد و مدارک از شما مطالبه شده است و لازم است با دقت و نظم، تمامی مدارک خواسته شده را در یک یا چند زونکن مجزا با تفکیک کننده های دیوایدر به صورت دقیق و منظم آماده کنید و حتما قبل از جلسه رسیدگی یک بار به صورت عمیق و کاربردی تمامی مدارک لازم را مرور کنید به نحوی که چنانچه جهت هریک از مدارک از شما توضیحاتی خواسته شد بتوانید سریع و دقیق پاسخ را ارائه دهید و نحوه انجام ثبت ها و محاسبات و محل وجود اسناد و مدارک کافی را با حضور ذهن بالا بدانید و همچنین لازم است این موضوع را در سایر زونکن های اطلاعاتی اسناد و مدارک حسابداری خود رعایت کنید.
گام ششم تعامل و نحوه ارتباط شما با مسئول محترم رسیدگی مالیاتی شماست. فردی که آن سوی میز است و وظیفه رسیدگی به مالیات عملکرد شما را دارد را انسانی بدانید که در حال عمل کردن به وظایف شغلی و قانونی خودش است و او نیز مسئولیت سنگینی را بر دوش دارد و کوچکترین اشتباهش می تواند به لحاظ شغلی برایش دردسر ساز شود. توصیه من این است که او را از خود بدانید و سعی کنید به بهترین نحو با وی ارتباط برقرار کنید و هر کمکی که می توانید را در جهت تسهیل و تسریع در فرایند رسیدگی به ایشان انجام دهید و توضیحات شفاف و کمک کننده را به وی ارائه کنید و همواره آمادگی پاسخگویی به سوالات وی را داشته باشید.
امیدوارم همواره در تمامی رسیدگی های مالیاتی سربلند و پیروز باشید.
ابراهیم صدرایی
در کتاب قطب نمای مالیات و بیمه به نکات کلیدی ارزشمندی در خصوص مالیات و رسیدگی مالیاتی اشاره شده است که در صورت تمایل می توانید از مطالب آن نیز استفاده نمایید.
